کد مطلب:40380 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

آيا آيهاي به هنگام هجرت پيامبر اكرم به مدينه يا در بين راه بر حضرت رسول اكرم نازل شده است؟

آيات قرآن در مدت 23 سال در مكانها و شرايط گوناگون بر پيامبر اكرم نازل شده است. كتابهاي شأن و اسباب نزول به اين موارد پرداختهاند.

در مورد هجرت، برخي از آيات مانند آيات 30ـ35 سورة انفال به ماجراي هجرت و سبب آن اشاره دارند كه به عقيده بيشتر مفسران بعد از هجرت در مدينه نازل شده است; اگر چه برخي معتقدند اين آيات در مكّه و پيش از هجرت نازل شدهاند.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 7، ص 147، دارالكتب الاسلامية.)

امّا برخي از آياتي كه به عقيده عدّهاي در بين راه مدينه و مكّه نازل شدهاند عبارتند از:

1. در مورد آيه أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَـَتَلُون(حج،39) از ابن عباس روايت شده كه گفت وقتي پيامبر اكرم از مكه بيرون شد، ابوبكر گفت: پيامبرشان را بيرون كردند، بي ترديد هلاك ميشوند. پس اين آيه نازل شد. برخي از اين حديث چنين استنباط كردهاند كه اين آيه در سفر هجرت نازل شده است.

2. از ضحّاك روايت شده كه آيه إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْءَانَ لَرَآدُّكَ إِلَيَ مَعَادٍ(قصص،85) در جحفه به هنگام سفر هجرت نازل شد.

3. سيوطي از سخاوي نقل كرده است كه ميگويد: آية: وَ كَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةً(محمد،13) هنگامي كه پيامبر اكرمبه سوي مدينه هجرت ميكرد ايستاد، به مكه نگريست و گريه كرد، پس اين آيه نازل شد.

4. گفته شده است كه سورة مطففين يا قسمتي از آندر سفر هجرت پيش از ورود پيامبر اكرم به مدينه نازل شد.(ر.ك: التقان، سيوطي، ج 1، نوع دوم (شناخت آيات سفري و حضري).)